Elk jaar rond de jaarwisseling laait de vuurwerkdiscussie weer op. Waar een groot aantal vuurwerkfanaten er al een heel jaar naar uitkijkt om eindelijk weer te gaan knallen, neemt de bezorgdheid in steeds meer gemeenten toe en wordt de vuurwerk regelgeving opnieuw ter sprake gesteld. Ook het aantal gemeenten dat een vuurwerkverbod instelt, neemt elk jaar weer verder toe.
Vuurwerk in Nederland
Vuurwerk is vanaf de jaren 60 van de vorige eeuw een jaarlijks terugkerende traditie tijdens de jaarwisseling. Waar vuurwerk vooral als iets feestelijks wordt gezien, zijn er in het verleden ook verschillende rampen door vuurwerk gebeurd, denk aan de vuurwerkfabriek in Culemborg die in 1991 is geëxplodeerd of de vuurwerkramp in Enschede in 2000. Naast de grote, bekende rampen, hebben er talloze kleinere incidenten met vuurwerk plaatsgevonden. Dit heeft de discussie geopend over het wel of niet afsteken van vuurwerk.
Strengere maatregelen vuurwerk in de 21e eeuw
Sinds het begin van de 21 eeuw, zijn er steeds strengere maatregelen gekomen om vuurwerkrampen en -schade te beperken. Mede dankzij de vuurwerkramp in Enschede is de publieke opinie verschoven en staat een groter deel van de Nederlanders achter deze maatregelen. Ook onder andere oogartsen krijgen een steeds luidere stem in de vuurwerkdiscussie. In 2008 is daarom besloten om de focus meer te leggen op professionele vuurwerkshows, in plaats van particuliere verkoop. Tijdens de jaarwisseling van 2013/2014 begonnen de eerste 20 gemeenten met het instellen van vuurwerkvrije zones. Vier jaar later nam dit aantal toe tot 78. In juni 2018 maakte de Tweede Kamer het voor het eerst mogelijk om gehele gemeenten als vuurwerkvrij aan te duiden.
Maatregelen in de afgelopen jaren
De maatregelen, sinds het begin van deze eeuw, hadden effect. Het aantal vuurwerkslachtoffers daalde aanzienlijk. Steeds meer gemeenten volgden het voorbeeld om geheel vuurwerkvrij te worden. Tijdens de jaarwisselingen die tijdens de coronacrisis plaatsvonden, werd er voor het eerst een landelijk vuurwerkverbod ingesteld, om de al overbelaste zorg te ontlasten. Het aantal slachtoffers was destijds beduidend lagen dan in andere jaren. Dit versterkte de wens van vele professionals om een blijvend vuurwerkverbod, maar dit bleef uit.
Wel zijn er steeds meer gemeenten die het afsteken en bezitten van vuurwerk verbieden. Tijdens de jaarwisseling van 2024-2025 zullen dit er al 16 zijn. Dit aantal zal naar verwachting steeds verder toenemen. Niet alleen is er een sterke roep van zorgpersoneel om vuurwerk op zo veel mogelijk plekken te verbieden, maar ook van handhavers die incidenten en schade tijdens de jaarwisseling willen voorkomen.